Wat moet je doen na het beneficiair aanvaarden van een erfenis?

Aanvaarden van een erfenis, wat nu?

Aanvaarden van een erfenis, wat nu?

Wat moet je doen na het beneficiair aanvaarden van een erfenis? Je zult een wettelijke procedure moeten volgen. In dit artikel leg ik de belangrijkste verplichtingen van de erfgenamen uit. 

Het beneficiair aanvaarden van een erfenis geeft bescherming voor een erfgenaam, omdat hij niet voor schulden van de overledene aansprakelijk is met zijn privévermogen. Dit wordt ook wel ‘aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving’ genoemd.

Beneficiaire aanvaarding is dus veilig, maar betekent wel dat je de formele, wettelijke ‘vereffeningsprocedure‘ moet volgen. In dit artikel beschrijf ik de twaalf belangrijkste elementen van die procedure.

Vereffening: wie mag handelen namens de erfgenamen?

Alle erfgenamen van de nalatenschap dragen tezamen de verantwoordelijkheid voor de afwikkeling. Zij zijn allen vereffenaars. De vereffenaars mogen slechts gezamenlijk actie ondernemen. Je bent dus als vereffenaar niet bevoegd in je eentje zaken te regelen die de vereffening van de nalatenschap raken. Een uitzondering geldt voor daden van gewoon onderhoud en tot behoud van de nalatenschapsgoederen, en voor daden die geen uitstel kunnen lijden. Deze handelingen mogen, indien daartoe de noodzaak bestaat, zelfstandig door een vereffenaar worden verricht. Het is verstandig in alle gevallen overleg te plegen met de overige erfgenamen, alvorens je tot enige actie overgaat.

Verplichtingen en bevoegdheden van de erfgenamen

De afwikkeling van de nalatenschap gaat gepaard met diverse procedurevoorschriften. De wet geeft een uitgebreide opsomming van je verplichtingen als vereffenaar. Hieronder tref je een korte beschrijving aan van deze verplichtingen.

  1. Boedelbeschrijving opmaken
    Van de nalatenschap dient met bekwame spoed een beschrijving te worden gemaakt, waarin de schulden in voorlopige staat worden opgenomen. Deze beschrijving kan ofwel onderhands worden opgemaakt, ofwel bij de notaris.
  2. Boedelbeschrijving ter inzage leggen
    De erfgenamen moeten de boedelbeschrijving ten kantore van de boedelnotaris (als die is aangewezen) dan wel ter griffie van de kantonrechter (rechtbank, sector kanton) neerleggen. Dit heeft als doel dat de overige erfgenamen en de belanghebbende schuldeisers de beschrijving kunnen inzien.
  3. Verzoek om ontheffing terinzagelegging
    Van de hierboven beschreven verplichting tot terinzagelegging van de boedelbeschrijving kunnen de erfgenamen worden ontheven. Zij moeten dan een verzoek daartoe aan de kantonrechter richten. Afhankelijk van de omvang van de nalatenschap en van de vraag of anderen belang bij de inzage kunnen hebben zal de kantonrechter je deze ontheffing verlenen.
  4. Negatieve nalatenschap: melden aan kantonrechter.
    Wanneer een beschrijving is gemaakt van de nalatenschap, zal het duidelijk zijn of de nalatenschap een positief of negatief saldo kent. Van groot belang is de mededelingsplicht aan de kantonrechter ingeval de nalatenschap negatief is. Blijkt aan een erfgenaam dat de schulden van de beneficiair aanvaarde nalatenschap de baten overtreffen, dan is hij verplicht dit zo spoedig mogelijk aan de kantonrechter mede te delen. De kantonrechter kan in dat geval verdere instructies geven.
  5. Oproepen schuldeisers
    De wettelijke vereffening heeft primair als doel dat de schuldeisers van de nalatenschap op geordende wijze worden voldaan. Blijft er vervolgens nog wat over, dan mogen de erfgenamen dat onderling verdelen. De erfgenamen dienen de bekende schuldeisers der nalatenschap per brief persoonlijk op te roepen. Dit houdt in dat de schuldeisers op de hoogte worden gesteld van het overlijden van de erflater (hun schuldenaar) en dat zij aan de vereffenaars moeten melden wat ze te vorderen hebben.
  6. Oproeping in de krant (indien door kantonrechter bepaald):
    Door de kantonrechter kan worden bepaald dat de erfgenamen de schuldeisers der nalatenschap tevens openlijk dienen op te roepen om hun vorderingen vóór de door de kantonrechter bepaalde datum bij de boedelnotaris (als die er is) dan wel bij hemzelf in te dienen. Deze openlijke oproeping vindt plaats in de Staatscourant en in een of meer door de kantonrechter aangewezen nieuwsbladen. De oproeping behoort zoveel mogelijk tegelijkertijd met de bekendmaking van de beneficiaire aanvaarding te geschieden.
  7. Adres van schuldeiser onbekend: melden aan kantonrechter.
    Is het adres van een op te roepen schuldeiser onbekend, dan dient dit feit aan de kantonrechter te worden gemeld. De kantonrechter kan dan aanwijzingen geven omtrent de opsporing van de schuldeiser.
  8. Uitkeringen doen aan schuldeisers en verdeling.
    Wanneer een duidelijk beeld is verkregen van de omvang van de nalatenschap en van de aanwezige schulden, kunnen de gezamenlijke erfgenamen overgaan tot het voldoen van de schuldeisers. Blijkt na voldoening van de schuldeisers een positief saldo te bestaan, dan zal dit worden verdeeld onder de erfgenamen, naar rato van hun erfdelen. Een zich later aandienende schuldeiser zal in de meeste gevallen het recht hebben het aan de erfgenamen uitgekeerde ‘terug te halen’.
  9. Opheffing beslag (indien nodig voor vereffening):
    Op verzoek van de erfgenamen kunnen reeds gelegde beslagen, voor zover dat voor de vereffening nodig is, worden opgeheven. Een verzoek daartoe zal gericht moeten worden aan de kantonrechter van de laatste woonplaats van de overledene.
  10. Opsporen onbekende erfgenamen (ingeval van onbekende erfgenamen)
    Het komt voor dat niet alle erfgenamen bekend zijn of dat er onzekerheid bestaat omtrent de aanwezigheid van een of meer erfgenamen. De wet verplicht de vereffenaars ertoe door oproepingen in veel gelezen dagbladen of door andere doelmatige middelen deze erfgenamen op te sporen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan familieleden in het buitenland die erfgenaam zijn. Je zou via sociale media of de plaatselijke pers (kranten, radio, tv) oproepen kunnen doen.
  11. Lijst van vorderingen (indien door kantonrechter bepaald)
    Door de kantonrechter kan zijn bepaald dat de vereffenende erfgenamen niet zijn ontheven van de in art. 4:214 lid 5 BW vermelde verplichtingen. Dit houdt in dat zij zo spoedig mogelijk na de datum waarop de bij de oproep der schuldeisers gestelde termijn verstrijkt, een lijst van de door hen erkende en betwiste vorderingen en aanspraken op voorrang ten kantore van de boedelnotaris (als die is aangewezen) dan wel ter griffie van het kantongerecht dienen neer te leggen, ter inzage van de erfgenamen, de legatarissen en allen die zich als schuldeiser hebben aangemeld. De erfgenamen dienen ieder van hen van deze neerlegging in kennis te stellen.
  12. Rekening en verantwoording en uitdelingslijst (indien door kantonrechter bepaald)
    Door de kantonrechter kan worden bepaald dat de vereffenende erfgenamen niet zijn ontheven van de in art. 4:218 BW vermelde verplichtingen. Dit houdt in dat zij binnen zes maanden nadat de voor het indienen van vorderingen gestelde tijd is verstreken, een rekening en verantwoording plus een uitdelingslijst ten kantore van de boedelnotaris (als die is aangewezen) dan wel ter griffie van het kantongerecht ter kennisneming van een ieder dienen neer te leggen.
    Ook zijn de erfgenamen verplicht deze neerlegging openlijk bekend te maken in de Staatscourant en in een of meer door de kantonrechter aangewezen nieuwsbladen. Bovendien rust op de erfgenamen de verplichting de neerlegging per brief bekend te maken aan de legatarissen en allen die zich als schuldeiser hebben aangemeld, alsmede aan de eventueel niet op de hoogte zijnde erfgenamen. Belanghebbenden kunnen binnen één maand tegen de neergelegde rekening en verantwoording en uitdelingslijst in verzet komen.
  13. Opheffing of kosteloze vereffening (indien te weinig baten)
    Het is mogelijk dat de nalatenschap dusdanig weinig goederen omvat, dat het doorlopen van de wettelijke vereffeningsprocedure als zinloos dient te worden beschouwd. Iedere erfgenaam kan in dat geval de kantonrechter verzoeken hetzij de kosteloze vereffening van de nalatenschap, hetzij de opheffing van de vereffening te bevelen. Als grond hiervoor zal moeten worden aangedragen dat de geringe waarde der baten van een nalatenschap daartoe aanleiding geeft.

Sanctie op het niet volgen van de procedure

De hierboven globaal omschreven vereffeningsprocedure bevat nogal wat regels. Deze acht de wetgever nodig, omdat de nalatenschap beneficiair is aanvaard en alleen de goederen van de nalatenschap de schuldeisers tot verhaal dienen. Als beneficiair aanvaard hebbende erfgenaam ben je niet met je eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap; slechts je aandeel in de nalatenschap kan aan deze schulden ‘opgaan’.

Dit wordt echter anders indien je je niet aan de regels van de vereffeningsprocedure houdt. Preciezer gezegd: indien je in de vervulling van je verplichtingen als vereffenaar in ernstige mate tekortschiet en je daarvan een verwijt kan worden gemaakt, dan vervalt het veilige aspect van de beneficiaire aanvaarding. De wet stelt namelijk dat je in dat geval wèl met je eigen vermogen aansprakelijk wordt voor de schulden van de nalatenschap.

Waarschuwing: zuiver aanvaarden en verwerping

Overigens ben je wel aansprakelijk voor schulden als je de nalatenschap ‘zuiver aanvaard‘ hebt; dan krijg je alle lusten èn lasten en ben je dus ook met je privévermogen aanspreekbaar voor schuldeisers. Let op: door bepaalde gedragingen kun je al zuiver aanvaard hebben, zonder dat je formeel een keuze hebt gemaakt! Zie daarover dit artikel.

Krijg je een erfenis van iemand, maar weet je niet wat de samenstelling van diens vermogen is (veel of weinig bezittingen, veel of weinig schulden?), dan is beneficiaire aanvaarding de beste optie.

Als je helemaal niets wilt erven van die persoon, dan kun je ook ‘verwerpen‘ (dan loop je geen risico’s met schulden, maar heb je ook nergens recht op). Let wel op als je kinderen hebt, want die zouden na verwerping voor jou in de plaats kunnen komen.

 

Tip van HW

Weet je niet welke keuze je moet maken (zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen)? Overleg met de betrokken notaris!

Meer informatie over het krijgen van een erfenis kun je vinden op http://www.notaris.nl/een-erfenis-krijgen. Daar vind je ook deze brochure over het krijgen van een erfenis.

Print Friendly, PDF & Email

Hans-Willem Heetebrij

Ik ben notaris/partner bij een notariskantoor. Vastgoed en familierecht zijn mijn specialismen binnen het notariaat. Daarnaast ben ik een fan van Social Media.

53 reacties

  1. Hobo schreef:

    Mijn vraag is of broers en zusters aansprakelijk zijn over de nalatenschap van een zus.
    in onze situatie is er een zus waar wij niet van weten of zij bv verzekerd is voor een uitvaart,
    Wij hebben gerede gronden te denken dat er een groot negatief vermogen is.
    Wat staat ons te wachten als zij overlijdt.

  2. notaris schreef:

    Totdat je zus overlijdt, kun je niet veel doen. Behalve natuurlijk het er met haar over hebben, maar ik weet niet of dat een optie is?
     
    Na haar overlijden is het wijs om geen handelingen te verrichten behalve de echt noodzakelijke, namelijk die geen uitstel dulden. Gedraag je je namelijk als erfgenaam (door bijv. de inboedel alvast op te ruimen), dan ben je ook geheel (ook privé) aansprakelijk als erfgenaam.
    Als er een indicatie van een groot negatief vermogen is, is beneficiaire aanvaarding de beste optie. Als je er niets mee te maken wilt hebben, dan kun je ook nog verwerpen. Let wel op daarmee, want dat komen jouw kinderen vervolgens voor jou in de plaats en moeten zij dezelfde keuze maken.
    Overigens is het natuurlijk eerst nog de vraag of zij een testament heeft gemaakt waarin zij erfgenamen aanwijst. Als dat andere personen dan de broers/zusters zijn, dan heb jij die zorgen ook niet.

  3. Karin schreef:

    Mijn vader is in mei overleden en ik heb een akte van Benificaire aanvaarding. Nu krijg ik een nota van een PGB van Agis over heel 2012 van 36.276 euro. Onlangs heb ik zijn rekening op laten heffen bij de ABNAMRO en hebben een bedrag van 8000 euro naar mij overgemaakt. moet ik nu die 8000 euro overmaken naar AGIS en ben ik dan klaar met alles? Ik heb na ontvangst van de akte van BA nooit meer iets van de Rechtbank vernomen. Er is geen notaris niets.

    • HW schreef:

      Dag Karin,

      Is de procedure gevolgd zoals ik die hierboven in het artikel heb samengevat? Dat is wel van belang gezien de sanctie op niet naleving. Als dat wel het geval is, dan zou je inderdaad met de betaling van die 8000 euro aan Agis er kunnen zijn. Mits er geen andere schuldeisers zijn natuurlijk, want dan zou je met hen moeten overleggen.
      Vaak moet ook nog de Belastingdienst (inkomstenbelasting, zorgtoeslag) afgehandeld worden als een van de laatste punten. Ook dat kan een te ontvangen of zelfs te betalen bedrag zijn.

      Het argument dat je niets van de rechtbank hebt gehoord gaat helaas niet op. Je hebt zelf als erfgenaam de verantwoordelijkheid om de vereffeningsprocedure te volgen.

      groeten
      Hans-Willem

  4. Frank schreef:

    Mijn moeder is onlangs overleden en laat een eigen huis en een forse hypotheek na. Om die reden gaan mijn broer en ik beneficiair aanvaarden. Inmiddels hebben we dit aan onze notaris aangegeven en hebben beiden de verklaring getekend waarin we beneficiair willen aanvaarden en deze ook een notaris laten legaliseren. Op dit moment liggen de stukken bij de rechtbank.

    We willen het huis van mijn moeder snel te koop zetten, er zijn gegadigden en er is op 6 april a.s. een open huizen route waaraan we willen meedoen. Kunnen we dit zonder problemen doen omdat het eigenlijke beneficiaire aanvaarden al gebeurt is of dit pas wanneer het bij de rechtbank geregeld is?

    groeten
    Frank

    • HW schreef:

      Hoi Frank,

      Allereerst gecondoleerd met jullie verlies.
      Formeel heb je pas beneficiair aanvaard als de akte van de rechtbank getekend is. Denk daarnaast ook aan de formele plichten die je als erfgenaam hebt, zoals ik die hierboven beschreven heb. Als jullie tweeën de enige erfgenamen zijn, dan kun je het risico nemen mits er geen schuldeisers door benadeeld worden.
      Mogelijk zal de makelaar pas het pand in de verkoop willen nemen op het moment dat je een verklaring van erfrecht van de notaris kunt overleggen. De notaris zal die verklaring van erfrecht echter pas afgeven als de akte van de rechtbank terug is, en daarnaast duidelijkheid is of de vereffeningsprocedure gevolgd moet worden of niet. Als ik jouw verhaal lees, is dat waarschijnlijk wel het geval. Als de notaris zijn/haar zaakjes goed voorbereid heeft, dan is de verklaring van erfrecht binnen een dag af te geven nadat hij/zij de akte van rechtbank terug heeft ontvangen.

      groeten
      Hans-Willem

  5. H.Werner schreef:

    Beste Hans-Willem
    Mijn vrouw heeft een schoonzus die weduwe is.
    Zij heeft geen kinderen.
    In hoeverre is de schoonfamilie aansprakelijk voor haar schulden?

    • HW schreef:

      De erfgenamen zijn aansprakelijk voor de schulden. Meestal zal de schoonfamilie geen erfgenaam zijn, maar zijn dat alleen de bloedverwanten (ouders, broers/zusters of hun kinderen, of als die er niet zijn (de afstammelingen van) de grootouders). Tenzij de schoonzus haar schoonfamilie als erfgenaam heeft aangewezen in een testament.
      In alle gevallen zullen de erfgenamen de keuze hebben tussen zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.

      Mvg
      Hans-Willem

  6. Marc schreef:

    Moet ik het weigeren van een erfenis vooraf laten vastleggen bij een notaris.

    • HW schreef:

      Beste Marc,

      Helaas, dat kan pas na het overlijden en niet tijdens het leven van de erflater! Wel een veelvoorkomende vraag trouwens.

      Mvg
      Hans-Willem

  7. Mevr T schreef:

    Achteraf….Mijn vader verkoopt zijn huis,gaat bij een vriendin inwonen,zij sluist een gedeelte geld door een flat op haar naam te kopen.Mijn vader overlijd en heeft een testament gemaakt(2mnd na inwoning) erfenis naar zijn vriendin.Alle handelingen hierboven heb ik nooit geen weet van gehad of een bericht.Maar zij heeft het beneficiair aanvaard en zo kregen de kinderen zelfs hun moeder’s deel niet(schuld op mijn vader) EEN TRAUMA,nu nog.

  8. Harry schreef:

    Beste hans willem..

    Ik heb een broer die vrijgezel is en alleen woont.
    Hij heeft schulden.
    Verder een erg laag wao inkomen.
    Een eigen huis met een hypotheek die ongeveer de WOZ waarde is.
    Het huis heeft hij verwaarloost en dat zal zeker mee wegen bij verkoop.
    Ik wil dus graag beneficiair aanvaarden.
    Hij heeft een zeer slechte gezondheid .
    Hij is zeker niet stervende echter er kan elk moment toch iets gebeuren.
    Kan ik dit nu al regelen bij de notaris zo dat ik niks over haast hoef te doen????
    Ik bedoel dus dat alles klaar ligt.
    Verder heb ik nog een broer die wil niks met beneficiair aanvaarden ,,,oke moet hij zelf weten.
    Kan ik dit nu gewoon voor mij zelf en mijn kinderen regelen???

    Bedankt voor je reactie

    Groet Harry

    • HW schreef:

      Beste Harry,

      Na het overlijden van je broer kun je pas een keuze uitbrengen. Ook zal dan pas gecontroleerd kunnen worden of hij een testament heeft gemaakt waarin hij (andere) erfgenamen aanwijst.
      Overigens heb je altijd nog 3 maanden recht van beraad om je te oriënteren op je keuze.

      Mvg
      Hans-Willem

      • Harry schreef:

        Beste Hans Willem

        Bedankt voor je info.

        Ik heb echter nog een vraag mijn schoonmoeder is overleden in 2005.
        Ik verzorgde haar financieeen ze was dement en was in een verpleeghuis.
        We hadden een en/of ing rekening samen.
        Dit om gemakkelijk dat wat over was op de rekening na haar overlijden en betaling van de begrafenis te kunnen verdelen onder haar 6 kinderen.
        Dat wilde ik ook gewoon doen.
        Echter net even voordat ik het totale, bedrag gedeeld door 6 personen kon over boeken werd door een schoonzus de ing gebeld en die blokeerde de rekening.
        Nu kan ik niks meer over boeken,,,,
        Tot op de dag van vandaag staat er nu nog 16000 euro die te verdelen is.
        Echter dat gaat niet ivm de blokkade.
        Tja alles ligt nu gewoon in de kast.

        Ik moest een akte van erf recht laten maken om de rekening weer open te krijgen,
        Dit deed ik niet omdat de schoonzus zelf niet accoord gaat omdat ze ook denk er is meer geld.
        Tja dat is er niet,,,,

        Wat kan ik nu doen om dit te beeindigen en de boers en zussen hun gel geef het staat al 8 jaar gewoon bij ing op de geblokkeerde rekening.

        Hoe krijg ik dit rond zonder dat duizenden euro s moeten betaald worden aan d,e notaris…

        Alvast weer hartelijke dank

        Groet Harry

        • HW schreef:

          Beste Harry,

          Je zult toch naar de notaris moeten voor een verklaring van erfrecht. Anders zal de bank de rekening niet deblokkeren. In principe zou dat geen duizenden euro’s hoeven te kosten, maar denk eerder aan ca € 250,- tot € 700,- excl. btw en leges (verschilt van geval tot geval). Vraag vooraf een kostenopgave/indicatie van de notaris.

          groet
          Hans-Willem

  9. Marja de Willigen schreef:

    Beste Hans- Willem,
    Als het notariskantoor de boedelbeschrijving uitzoekt en alles regelt met de kantonrechter; Welke kosten kan ik dan verwachten?
    Vriendelijke groet,
    Marja

    • HW schreef:

      Beste Marja,

      Daar is eigenlijk weinig van te zeggen als buitenstaander. Over het algemeen zal bij een volledige boedelafwikkeling door de notaris een nota van ergens tussen de € 1.000,- en € 2.500,- excl btw en leges niet vreemd zijn. Nog hoger is ook geen uitzondering. Het verschilt echter nogal per dossier/situatie.
      Het beste kun je contact met de betreffende notaris zoeken en om een kostenopgave/indicatie vragen.

      Mvg
      Hans-Willem.

  10. Tanja schreef:

    Mijn vader is als langstlevende recent overleden. Hij en mij moeder hadden 4 kinderen. Het oudste kind heeft een jaar of 35 geleden besloten geen contact meer te hebben met zijn ouders. Rond zijn overlijden hebben mijn ouders nog even contact gehad. Mijn schoonzus en hun 2 kinderen (toen ronde de 18/20 jaar) hebben na het overlijden van mijn broer aangegeven geen contact te willen met mijn ouders. Waar zij woonden en eventueel toch te bereiken waren is mij en mijn andere broer en zus onbekend.
    Een paar weken na de aankondiging in de krant van het overlijden van mijn vader, heeft mijn neef (oudste kind van mijn broer) zich gemeld uit naam van hemzelf en zijn zus aanspaak te willen maken op de erfenis die anders un vader zou hebben gekregen.
    Mijn ouders en later is mijn vader er mee doorgegaan, heeft jaarllijks de andere 3 kinderen een bedrag gegeven. o.a. om de onkosten die zij hadden met hem te verzorgen (huishouden, eten, kleren e.d.)
    Nu eist het kind van mijn broer inzicht in de financiën en wat zijn vader de laatste 20 jaar zou zijn toegekomen.
    Het huis (een aanleunflat) is inmiddels leeg opgeleverd en de spullen zijn weg. Dit heeft ons veel geld gekost. Alles is in samenspraak met de overgebleven 3 kinderen geregeld.
    Kan dit zo maar? Hoe moeten we nu handelen. Graag uw reactie. Alvast bedankt.

    • HW schreef:

      Beste Tanja,

      Allereerst leid ik af uit je verhaal dat er twee overlijdens spelen: a) die van je moeder, en b) van je vader. Je neef en nicht kunnen wellicht voor beide overlijdens aanspraak maken op een erfdeel.

      Het is echter de vraag of zij ook mede-erfgenaam zijn. Is er bijv. een testament van beide ouders? Als je broer en/of zijn kinderen in een testament zijn uitgesloten als erfgenaam, dan kunnen ze geen aanspraak maken op spullen e.d. (ik ga er vanuit dat beide ouders na 1-1-2003 zijn overleden).
      Wel is het mogelijk dat er voor je vaders (en misschien ook nog voor je moeders) erfenis door hen een beroep wordt gedaan op de legitieme portie. Dat is het minimum-erfdeel (een geldbedrag) waar een kind altijd recht op heeft en is de helft van wat het kind zou hebben gehad als er geen testament zou zijn.

      In dit geval bij vaders erfenis: 1/2 van 1/4 = 1/8, dat ze met zijn tweeën verdelen, dus 1/16 elk. Daarbij moet vastgesteld worden wat het vermogen per overlijdensdatum was (dus welke bezittingen en welke schulden). Dat kan een lastige klus zijn om te achterhalen, omdat ook nog de schenkingen die gedaan zijn bij leven meegeteld moeten worden. Dat is niet altijd meer te traceren.
      Als onterfd kind heb je wel recht op inzage en alle informatie die nodig is om je legitieme portie te kunnen berekenen.
      Als ze niet onterfd zijn, omdat er geen testament is, dan zijn de neef en nicht wel mede-erfgenaam (van het erfdeel dat hun vader zou hebben gehad). In dat geval hebben zij ook een stem in de afwikkeling en mag je niets zonder hen doen.

      Dit zijn meestal lastige en gevoelige zaken. Ik raad je aan om hierover je notaris om advies te vragen.

      Mvg
      Hans-Willem.

  11. Mw. G Overdulve schreef:

    Mijn zoon( 30 jaar) vrijgezel,geen kinderen, overleed in februari.Hij heeft geen begrafenisverzekering.Geen testament.

    – Kan ik nog beneficiair aanvaarden, wanneer ik opdracht heb gegeven om hem te laten cremeren.? Heb nog niet betaald !

    Ik leef van AOW, met een klein pensioen, heb wel een eigen huis.
    – Kan ik de concrete crematiekosten verhalen bij de Gemeente ?
    – Wie betaalt zijn crematie anders?

    Hij was wegens ziekte zonder werk, kreeg sinds januari een bijstandsuitkering.
    Ik weet, dat mijn zoon nog zorgtoeslag moet terugbetalen.
    ( Euro 3000,00) en waarschijnlijk een negatief saldo op zijn bankrekening heeft ..
    Of hij verder nog schulden heeft ,weet ik niet.

    – Mag ik bij de bank informeren hoe het met zijn financiën staat?
    ( recht van beraad)
    ivm beneficiair aanvaarden?

    – Ik heb geen geld om een notaris te betalen.
    Hoe kom je dan aan een akte van erfrecht om de nalatenschap af te handelen?
    ( notariskosten, griffiekosten, kunnen niet van belastingen afgetrokken worden )

    – Wanneer ik, als moeder, beneficiair aanvaard, kunnen zijn broer en zus dan nog verwerpen?

    Bedankt voor uw informatie nav. RADAR !!

    – Waarom weet een begrafenisondernemer dit niet ??
    – Waarom sturen ze je niet éérst naar een half-uur gesprek bij een notaris voor dat ze de begrafenis met je gaan organiseren?
    Graag uw reactie,

    Met verdrietige groet,

    G. Overdulve

    • HW schreef:

      Beste mevrouw Overdulve,

      U zit in een vervelende situatie, begrijp ik. In het kort mijn reactie:
      – als u zelf opdracht hebt gegeven voor de crematie zal de uitvaartondernemer u voor die kosten kunnen aanspreken;
      – dat staat los van uw optie om beneficiair te aanvaarden en zal meestal nog mogelijk zijn; let daarbij wel op dat u nog geen handelingen als erfgenaam verricht (bijv. spullen verkopen, wegdoen, geld van de rekening halen, etc), want dan wordt u geacht zuiver te hebben aanvaard (met alle lusten EN lasten dus);
      – u hebt de mogelijkheid om het recht van beraad te gebruiken om eerst te inventariseren wat er allemaal is, maar dat kan alleen als u zich nog niet als erfgenaam gedragen hebt;
      – u kunt niet bij de Gemeente terecht voor de uitvaartkosten;
      – de erfgenamen moeten in principe de uitvaartkosten betalen, maar als die er niet zijn of niets doen zult u de nota moeten betalen als opdrachtgever;
      – gezien de financiën van uw zoon zou ik beneficiaire aanvaarding adviseren;
      – na beneficiaire aanvaarding moet er een inventarisatie gemaakt worden van de bezittingen en schulden (zie hierboven in het artikel), daarvoor kunt u als erfgenaam de bank benaderen (u hebt recht op inzage en informatie als erfgenaam; vaak willen zij dan eerst een verklaring van erfrecht zien waaruit blijkt dat u erfgenaam bent);
      – de griffierechten en notariskosten zullen toch betaald moeten worden om een en ander af te wikkelen (er is wel een maximumtarief voor minderdraagkrachtigen bij familierechtzaken, zie http://www.knb.nl/overzicht-maximum-tarieven-familiepraktijk voor meer informatie);
      – als de broer en zus verwerpen dan komen hun eventuele kinderen voor hen in de plaats; als die kinderen (uw kleinkinderen dus) minderjarig zijn, is er machtiging van de kantonrecht nodig om namens hen te verwerpen; in het geval van kleinkinderen is het wellicht dan handiger om ook de broer en zus beneficiair te laten aanvaarden (dat kan trouwens wel alle drie aanvaardingen in een akte ter besparing van kosten).

      Ik zou u adviseren om met uw notaris contact op te nemen voor een informatief gesprek.
      Helaas komt men vaak pas relatief laat bij de notaris terecht. De uitvaartondernemer zou er inderdaad goed aan doen die verwijsfunctie meer te gebruiken. Vaak is er echter de tijdsdruk van de uitvaart en denkt men er simpelweg niet aan.

      Mvg
      Hans-Willem

  12. Frank schreef:

    Als ik de nalatenschap verwerp en mijn kinderen dan eveneens zullen verwerpen, kan dit dan in een akte bij de rechtbank?

    • HW schreef:

      Beste Frank,

      De verwerping kan inderdaad in één akte; de verklaringen van iedereen kunnen verzameld worden en in een keer aangeboden aan de rechtbank. Meestal regelt de notaris dat ook zo.
      Let wel op als je minderjarige (klein)kinderen hebt: voor verwerping namens een minderjarig kind hebben de ouders machtiging van de kantonrechter nodig. Als er een positieve nalatenschap is, zul je die vaak niet krijgen. De rechter vindt het dan niet in het belang van het kind om te verwerpen.

      groet
      Hans-Willem

  13. B.Hodes schreef:

    Wanneer er 6 erfgenamen zijn waarvan 1persoon beneficiair wil aanvaarden,voor wie zijn dan die onkosten die er extra gemaakt worden?

    • HW schreef:

      Mijns inziens zijn de kosten voor rekening van de nalatenschap (alle erfgenamen naar rato van hun erfdeel). Doordat één erfgenaam beneficiair aanvaard, moet de gehele nalatenschap via de vereffeningsprocedure afgewikkeld worden.

      Mvg
      Hans-Willem.

  14. RVB schreef:

    Als voor de minderjarige door zijn vader beneficiair is aanvaard treedt de vader namens zijn zoon op als vereffenaar. De erfgenaam gaat dus via zijn vader over tot vereffenen. Wat als er ook een testamentair bewindvoerder is benoemt door de erflaatster en deze niet de vader is? Komt deze bewindvoerder pas in beeld NA de vereffening? Of is de bewindvoerder al in beeld tijdens de vereffening? Als diezelfde bewindvoerder ook nog eens tot executeur testamentair is benoemd, vervalt die benoeming dan op het moment van beneficiaire aanvaarding?

    • HW schreef:

      Dat is een ingewikkelde situatie. Allereerst is door de beneficiaire aanvaarding de vereffeningsprocedure van toepassing. Als gevolg daarvan eindigt wettelijk de taak van de executeur en gaat het beheer over op de vereffenaars (gezamenlijke erfgenamen). Tenzij die executeur kan aantonen dat er ruimschoots voldoende baten zijn om alle schulden te voldoen, dan is de vereffeningsprocedure niet aan de orde en blijft de executeur in functie.
      Als de taak van de executeur cq de vereffenaars is afgelopen dan wordt het beheer van het onder bewind gestelde erfdeel overgedragen aan de bewindvoerder.

  15. BH schreef:

    Best Hans-Willem,

    Bij overleiden van mijn schoonvader hebben we de erfenis benificiar aanvaard en is er een boedelbeschrijving gemaakt. Nu is het 1,5 jaar later een is de boedelbeschrijving lager omdat de vastgoed prijzen stukken lager zijn en dat de rente kosten ook over deze 1.5 jaar betaald zijn. Als we het willen verwerpen moeten we mijn inziens een updated boedelbeschrijving maken met de huidige stand van zaken. Klopt dit?
    MvG,
    BH

    • Beste BH,

      Als je eenmaal beneficiair aanvaard hebt, kun je niet meer verwerpen. Je hebt immers al een keuze gemaakt. Blijkbaar is er echter geen volledige afwikkeling van de erfenis geweest? Is de vereffeningsprocedure wel gevolgd en is er wel verdeeld?

      Groet
      HW

  16. BH schreef:

    Beste Hans Willem,
    We volgen nog steeds de regels van de vereffeningsprocedure. Een verdeling is niet nodig omdat er maar 1 erfgenaam is.
    Maar onze vraag blijft nog wel gelden of we dus opnieuw een inboedelbeschriving moeten laten maken op de huiduge stand van zaken te kunnen aantonen, omdat die negatief dreigt te worden.
    MvG,
    BH

    • Beste BH,

      Er zal een (voorlopige) boedelbeschrijving gemaakt worden per overlijdensdatum. Vervolgens zul je een definitieve boedelbeschrijving maken als je alle gegevens/cijfers compleet hebt.

      Zodra alle schulden en schuldeisers bekend zijn, moet er een uitkerings-/uitdelinglijst gemaakt worden, waaruit blijkt wat welke schuldeiser ontvangt en of er nog wat overblijft. Meestal zal in dergelijke gevallen (negatief) er pro rato aan de schuldeisers betaald worden (voor zover er baten zijn natuurlijk).

      Belangrijk is om bij een (dreigend) negatief saldo, dit te melden aan de kantonrechter. Die kan dan eventueel instructies geven.

      Groet
      HW

  17. piet schreef:

    Vader is in nov 2011 overleden met achterlating forse schulden. Er is keurig door alle erfgenamen beneficiar aanvaard en gelijk aan Rb gemeld dat de schulden dusdanig zijn dat vereffening zinloos is. In maart 2012 heeft Rb dan ook bij beschiking de opheffing van de vereffening bevolen door gebrek aan baten.
    Alle abonnmntn waren opgezegd, maar op giro staat nog wat geld. Vader’s auto stond nog maanden op terrein huurflat. Achterstallige huur en ontruimingskosten zijn niet betaald.
    Auto is inmiddels weg, niet bekend is door wie (verhuurder?). Motorrijtuigenbelasting wordt nog steeds afgeschreven.
    Maar als morgen ongeval oid plaatsvindt, of boete wegens onverzekerd, wat dan ? En kan ik als erfgenaam automatische afschrijving stoppen ?

    • Beste Piet,

      Het lijkt mij dat alle baten (auto, banktegoeden) gebruikt hadden moeten worden om zoveel mogelijk schulden (gedeeltelijk) te betalen. Is daar door de Rb dan niets over gezegd bij de opheffing van de procedure?

      De motorrijtuigenbelasting kun je stopzetten en automatische incasso’s kun je door de bank allemaal laten annuleren.

      Wel kan het nuttig zijn -lijkt mij- om aangifte van diefstal van de auto te laten doen, om evt. kans op aansprakelijkheid te verkleinen. Je moet m.i. als erfgenaam wel netjes de zaak beheren/waarnemen, ook al heb je beneficiair aanvaard.

      groet
      HW

  18. Rick schreef:

    Een goedendag
    Wij hebben het negatieve nalatenschap van onze vader beneficiair aanvaard. Dit vanwege een behoorlijke schuld. Wij hebben een boedelbeschrijving bij het kanton gerecht neergelegd. Wat nu te doen met zijn inboedel? Deze inboedel heeft echt geen enkele waarde. Zelf verkopen op marktplaats zou wellicht een paar tientjes opleveren. Er is echter niemand die hier een duidelijk antwoord op kan geven. De ene notaris zegt naar de kringloop en de andere notaris de spullen verkopen en op rekening vader storten en de ander zegt weer gewoon de spullen opslaan. Wij willen het zelf gewoon aan de kringloopwinkel schenken die ons overigens een formulier geeft met daarop de overgenomen goederen.

    • HW schreef:

      Best Rick,

      Zoals ik hiervoor al bij een andere reactie heb aangegeven, is de hoofdregel dat alle baten (auto, inboedel, andere spullen, banktegoeden, huis etc) gebruikt moeten worden om zoveel mogelijk schulden te betalen. Dat geldt dus ook voor de inboedel. Het is alleen altijd de vraag hoeveel de inboedel oplevert. Meestal zal dit niet meer zijn dan een paar honderd euro of zelfs minder. Toch geldt daar die hoofdregel ook voor.
      Als je de inboedel gaat wegschenken is het mogelijk dat geconcludeerd moet worden dat je je niet aan de vereffeningsprocedure houdt (met alle gevolgen van dien).
      Mijn advies is dan ook verkoop aan de kringloop of via marktplaats of een opkoper. De opbrengst zal dan de kosten/schulden moeten afdekken, naar rato van alle bedragen.

      Groet,
      HW

  19. Kathja schreef:

    Mijn vader is onlangs overleden, hij heeft geen schulden
    waar ik bekend mee ben. Hij had een eigen bedrijf waarvan we zijn inboedel en good will vlak voor zijn overlijden verkocht hebben, er is alleen nog een bedrijfspand. De hypotheek is tav de waarde vrij laag maar in deze tijd en door de locatie van het pand wil ik het niet.

    Ik heb nog een broer en zus die ook erfgenaam zijn en het pand wel graag willen, maar ik niet. Ik wil de kosten voor de hypotheek niet dragen, ook niet de kosten voor eventueel onderhoud en al helemaal niet wachten in de hoop dat deze ooit verkocht word de aankomende 3-5 jaar. Zit bij beneficiair erven ook gedwongen verkoop of moet je het dan alsnog zelf doen? Wat kan ik het beste doen, beneficiair erven, erfenis weigeren, mezelf laten uitkopen (ik heb geen kinderen)? Ik hoop dat je me kan helpen.

    • HW schreef:

      Beste Kathja,

      Als ik lees wat jullie al gedaan hebben (inboedel, etc verkopen), dan hebben jullie je waarschijnlijk al gedragen als erfgenaam. Daarmee heb je zuiver aanvaard en kun je niet meer beneficiair aanvaarden. Dat betekent dat jullie met zijn drieën erfgenaam zijn en alle lusten en lasten voor jullie rekening komen. Zoals het pand niet verkocht is, zullen jullie samen de kosten en onderhoud e.d. moeten betalen. Kan dit uit de rest van de nalatenschap betaald worden?

      Een optie kan zijn om het pand te verdelen en toedelen aan je broer en zus, maar die zullen jou dan moeten uitkopen voor je aandeel in het pand (na aftrek van jouw aandeel in de hypotheek). Het is alleen de vraag of zij dat financieel kunnen of dat het met de rest van de erfenis verrekend kan worden (bijv. meer banktegoeden naar jou).

      Verkoop is natuurlijk een andere logische optie. Het is alleen de vraag hoe snel dat lukt. Tot die tijd zullen jullie samen de kosten moeten betalen.

      Overigens is het alles of niets bij dit soort beslissingen: iedereen moet meewerken, anders gebeurt er niets. In het uiterste geval kun je naar de rechter stappen.

      groet,
      HW

  20. je schreef:

    mijn vader is een maand geleden overleden maar hij had schuld bij de belasting maar hij had zelfs geen uitkering dat moest allemaal geregeld worden. ik heb hem zelf 25 jaar niet gezien hoe zit dat met zijn schuld dan. hij heeft helemaal niks hij lag in een verzorgingshuis

  21. Tavroch schreef:

    Wat als ik niet reageer op de brief van de notaris? Dus als ik de erfenis niet aanvaard, niet beneficiair aanvaard en ook niet verwerp? Kan ik dan gedwongen worden om eventuele schulden op mij te nemen? Zo ja: hoe? Kan ik dan gedwongen worden eventeel geld aan te nemen? Zo ja: hoe? Of vervalt dan de erfenis, ongeacht of hij bestaat uit schuld of geld, aan de staat?

    • HW schreef:

      Als je niet reageert, kan een van de andere erfgenamen of een andere belanghebbende vragen aan de Kantonrechter om je een termijn te stellen waarbinnen je een keuze moet maken. Uiteindelijk kan daarmee afgedwongen worden dat men wel een keuze maakt. Laat je de termijn verlopen zonder inmiddels een keuze te hebben gedaan, dan word je geacht de nalatenschap zuiver te aanvaarden. Als een van de andere erfgenamen beneficiair aanvaard heeft, dan wordt je – als je nog geen keuze had gemaakt – geacht ook beneficiair aanvaard te hebben. Je kunt in het laatste geval wel nog zuiver aanvaarden of verwerpen binnen 3 maanden nadat je kennis hebt genomen van de beneficiaire aanvaarding.

      Groet
      HW

  22. lisa schreef:

    Goedemiddag
    Wij hebben de erfenis van onze stiefvader beneficiarr aanvaard. Nu heeft de ing de rekening geblokkeerd. Ze zijn al in het bezit van een verklaring van erfrecht en er is een executeur. . Er staat behoorlijk wat geld op de rekening maar de ing wil de blokkade er niet afhalen want wij moeten eerst AANVAARDEN!! Dit gaat dus niet aangezien wij al benificiair aanvaard hebben. Hier denkt de ing anders over en zitten wij nu met groot probleem. . Wat nu?

    • HW schreef:

      Beste Lisa,

      Dat is een rare situatie. Uit de verklaring van erfrecht blijkt meestal of en hoe er aanvaard is. De ING zal de rekening vrij moeten geven aan de executeur, want die heeft het beheer. Als dat ook de conclusie van de verklaring van erfrecht is, heeft de ING daar niets over te zeggen.
      Mijn advies is de executeur contact laten opnemen met de ING, al dan niet samen met de betrokken notaris.

      Mvg
      Hans-Willem

  23. ingrid schreef:

    Hallo, ik heb een vraag. Mijn vader is

  24. ingrid schreef:

    Sorry, dat ging verkeerd. Mijn vader is in jan. 2012 overleden. Wij kinderen kwamen bij het zoeken in papieren erachter dat hij een schuld had. De correspondentie over deze schuld stopt echter in 1996. Ook mijn moeder die toen nog leefde kon ons geen verdere info hierover geven. Om het zekere voor het onzekere te nemen hebben wij kinderen de erfenis beneficiair aanvaard. Onze moeder is nu dit jaar januari overleden en aangezien het testament van mijn vader op de langstlevende stond, mijn moeder dus, vragen wij ons af of we de erfenis van mijn moeder nu ook weer beneficiair aanvaarden moeten.

    • HW schreef:

      Beste Ingrid,

      Waarschijnlijk is beneficiaire aanvaarding wel verstandig. De verjaringstermijn van 20 jaar is nog niet voorbij. Heb je al geprobeerd contact op te nemen met de schuldeiser? Wellicht dat het al afgeboekt/afgehandeld is. Ik zou dan wel de situatie uitleggen.

      groet HW

  25. Bianca schreef:

    Beste Hans-Willem, mijn natuurlijke vader is in augustus 2013 overleden. Ik had geen contact met hem, noch met zijn vrouw (van wie hij gescheiden leefde) mijn halfbroer of halfzussen. Ik heb de erfenis beneficiair aanvaard (met 2 kleine kinderen was verwerpen geen goede optie). De notaris die daarbij betrokken was heeft alleen in opdracht van de woningbouwvereniging uitgezocht wie de erfgenamen waren en de aanvaarding/verwerping geregeld. Verder weet ik nu niet wat er gaat gebeuren. Naast de kosten voor de beneficiaire aanvaarding (wat een belachelijk land ook, ik wil niets maar moet wel 117 euro betalen, ik heb nergens om gevraagd hoor) wil ik hier totaal geen geld aan uitgeven en ben dus ook huiverig om naar een notaris te stappen om de verdere stappen te laten ondernemen, maar het lijkt erop dat de andere erfgenamen ook niets ondernemen. wat gebeurt er als niemand nu iets doet?

    • HW schreef:

      Beste Bianca,

      Samen met de andere erfgenamen zul je de vereffeningsregels (zoals vermeld in mijn artikel) moeten volgen/afhandelen. Anders loop je het risico alsnog voor schulden aansprakelijk te zijn. Alle erfgenamen zijn samen vereffenaar en moeten e.e.a. dus samen regelen. Mocht dat niet lukken, dan kun je de rechtbank vragen om een van jullie aan te wijzen als enig vereffenaar. Ook daar zul je helaas kosten voor moeten maken. Je kunt ook de kantonrechter vragen om instructies.
      Meest praktisch is vaak om een notaris de zaak te laten afwikkelen, die weet de weg wel te vinden. Daarvoor zal iedereen dan wel volmacht aan de notaris moeten geven, en dan moet je inderdaad kosten maken.

      Zoals gezegd, als je niets doet dan zullen de erfgenamen mogelijk toch nog zelf aansprakelijk kunnen zijn en worden zij geacht toch zuiver aanvaard te hebben.

      Groet
      HW

  26. Marie-France schreef:

    Beste Hans-WIllem,

    Mijn ex-partner waarmee ik een koophuis had is recent overleden. De erfgenamen hebben beslist de erfenis beneficiair te aanvaarden. Omdat deel van de hypotheekschuld wordt afgelost door een overlijdensrisicoverzekering waarvan ikzelf de begunstigde ben, wordt de hypotheekschuld lager. Echter, ik heb gehoord dat ik deze aflossing later bij verkoop van de woning kan verhalen op de erfgenamen. Indien dat het geval is, zal het saldo voor hen negatief zijn vrees ik. Kunnen de erfgenamen dan nog steeds de helft van overwaarde eisen en mijn vordering niet betalen, of komt dan de volledige overwaarde van de woning, als zijnde schuldeiser bij mij terecht ? Er zijn nagenoeg geen andere schulden. Ook is de inboedel gefotografeerd terwijl een deel van de inboedel nog van mij is aangezien er geen verdeling heeft plaatsgevonden bij mijn vertrek, kan ik achteraf aanspraak maken op mijn deel van de inboedel richting de erfgenamen ?

    Alvast bedankt voor de reactie

    • HW schreef:

      Beste Marie-France,

      Als de inboedel gemeenschappelijk eigendom was, dan zal deze alsnog verdeeld moeten worden. Dat geld ook voor de woning (dan wel de verkoopopbrengst na verkoop).

      Als door de levensverzekering de hypotheekschuld gedeeltelijk is afgelost, dan is zowel jouw deel van de schuld lager geworden, maar ook die van de erfgenamen. Als jij begunstigde was, dan heb jij feitelijk dat totale stuk afgelost en ontstaat een vordering van jou op de erfgenamen ter grootte van de helft van de aflossing. Bij de verdeling (of verkoop) van de woning, zal die vordering verrekend moeten worden. Daardoor blijft het 50-50% zoals ook daarvoor. Eigenlijk is het mbt de woning en inboedel nog steeds dezelfde situatie als toen je ex-partner nog leefde, maar met een lagere hypotheekschuld (door de levensverzekering).

      Groet,
      Hans-Willem

  27. steef schreef:

    mijn schoonvader is vorige week overleden en hebben direct de nalatenschap beneficiair aanvaard, nu moeten we een boedelbeschrijving maken en in dienen bij de kanton gerecht.
    Maar nergens staat een voorbeeld brief of gewoon een voorbeeld zodat je zelf kunt indienen.
    moet ik alle schuldeiseres van de voren vertellen dat hij overleden is en niets meer te verhalen valt hoe gaat dit?
    Kan iemand me daar mee helpen je word wel in het diepe gegooid.

    • Beste Steef,

      Ik kan me voorstellen dat het lastig is als leek.
      De kantonrechter zal een overzicht willen zien van alle bezittingen (en hun waarde) en alle schulden (en hun waarde). Daaruit blijkt of het saldo negatief is of niet. Zo ja, dan moet je dit ook melden aan de kantonrechter, en kun je om instructies vragen.
      Het is inderdaad ook zaak om alle bekende schuldeisers aan te schrijven, die hebben immers recht op verhaal op de bezittingen die er wel zijn. Mochten niet alle schuldeisers betaald kunnen worden, dan moet er een uitdelingslijst gemaakt worden waaruit blijkt welke schuldeiser welk bedrag krijgt (na tegeldemaking van alle bezittingen en na aftrek van de vereffeningskosten). Schulden van bijv. de Belastingdienst hebben wel voorrang. Als er na aftrek van de bevoorrechte schulden nog wat overblijft, dan wordt dat pro rato verdeeld onder de andere schuldeisers.
      Vraag dus om de instructie van de kantonrechter, mocht je er niet uitkomen.
      Succes en groet
      HW

  28. Nanette schreef:

    Bedankt voor dit informatieve artikel. Het is verschrikkelijk om tijdens het overlijden van een geliefde aan de administratie te moeten denken. Maar het is helaas niet anders.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.