Wat je moet weten over 4 belangrijke wijzigingen in het ouderschap per 1 april 2014
In dit artikel geef ik een overzicht van enkele wetswijzigingen per 1 april 2014 die te maken hebben met het ouderschap. Onder andere bij lesbische ouders, bij ouders die geregistreerd partner zijn en erkenning van een kind is wat veranderd in de regelgeving. Verder is een voogd aanwijzen makkelijker geworden. Daarover schreef ik eerder al een artikel.
1 – Lesbisch ouderschap
Sinds 1 april 2014 kan een duomoeder eenvoudiger het ouderschap krijgen over het kind van haar vrouwelijke partner. Tot 1 april 2014 kon dit alleen door het kind te adopteren via een gerechtelijke procedure. Sinds 1 april kan de duomoeder juridisch ouder worden buiten de rechter om. Haar moederschap kan automatisch ontstaan door geboorte van het kind of door erkenning. Erkenning gebeurt bij de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Automatisch juridisch ouder
Is voor de zwangerschap gebruik gemaakt van een onbekende donor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting? Dan is het mogelijk dat de duomoeder het juridisch ouderschap automatisch verkrijgt bij de geboorte van het kind. In dit geval is namelijk duidelijk dat de biologische vader van het kind geen rol zal spelen in de verzorging en opvoeding van het kind.
Het ouderschap ontstaat automatisch bij de geboorte, als aan de volgende voorwaarden is voldaan:
- Bij de aangifte van de geboorte van het kind wordt een verklaring overgelegd van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting aan de ambtenaar van de burgerlijke stand. Uit deze verklaring blijkt dat:
- er sprake is van kunstmatige donorbevruchting in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting; en
- dat de identiteit van de donor aan de vrouw bij wie de kunstmatige donorbevruchting heeft plaatsgevonden onbekend is.
- De moeder en de duomoeder zijn met elkaar gehuwd of hebben een geregistreerd partnerschap.
De duomoeder kan het juridisch ouderschap niet automatisch verkrijgen over een kind dat vóór 1 april 2014 is geboren. Zij kan dit kind wel erkennen of adopteren.
Juridisch ouder door erkenning
Hebben de moeder en haar vrouwelijke partner voor de zwangerschap geen gebruik gemaakt een onbekende donor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting, maar van een andere donor, bijvoorbeeld een vriend, bekende of familielid? Dan kan de duomoeder juridisch ouder worden door erkenning. Erkenning gebeurt bij de burgerlijke stand of bij notariële akte. De erkenning kan ook al worden verricht vóór de geboorte van het kind. Is dat gebeurd, dan ontstaat het ouderschap van de duomoeder vanaf de geboorte van het kind.
Is het kind vóór 1 april 2014 geboren? Dan kan de duomoeder het kind vanaf 1 april alsnog erkennen. Dit betekent wel dat zij tot die tijd nog geen juridisch ouder is. Om dit te voorkomen, kan zij er ook voor kiezen om nu nog te adopteren. Zij kan al tijdens de zwangerschap een verzoek hiervoor indienen.
2 – Ouder van het kind binnen geregistreerd partnerschap
Daarnaast is op 1 april een wet in werking getreden die enkele verschillen opheft tussen het geregistreerd partnerschap en het huwelijk:
- Zo wordt de man die op het moment van de geboorte van het kind met de moeder een geregistreerd partnerschap heeft, vader van het kind. Nu moet hij het kind nog erkennen.
- Ook wordt de duomoeder die op het tijdstip van de geboorte met de moeder een geregistreerd partnerschap heeft, moeder van het kind mits er sprake is van een onbekende zaaddonor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (zie Wijziging 1 in dit artikel).
3 – Erkenning door gehuwde man
Dezelfde wet regelt ook dat vanaf 1 april een gehuwde man het kind van een andere vrouw dan zijn echtgenote buiten de rechter om kan erkennen. Vanuit het oogpunt van gelijke behandeling is er geen reden voor een uitzonderingspositie van de gehuwde man, zoals nu het geval is. Hierdoor verandert de erfenis situatie als die man vervolgens overlijdt. Mogelijk is het kind mede-erfgenaam geworden door de erkenning. In dat geval zullen ook eventuele testamenten opnieuw bekeken moeten worden.
4 – Gezagsregister
Ook wordt het mogelijk dat ouders door registratie in het gezagsregister iemand kunnen aanwijzen die na hun overlijden het gezag over hun kind uitoefent. Tot 1 april kon dit alleen via een testament (testamentaire voogdij). Deze nieuwe regel geeft ouders een ruimere en goedkopere mogelijkheid om het gezag over kinderen vast te leggen. Let wel, er zijn nog steeds genoeg andere redenen om een testament te maken indien je kinderen hebt.
Bron: Rijksoverheid.nl